1. MUAYENE ODALARI
1.1. Muayene Odasının Özellikleri
Her kliniğin kendine özgü muayene odaları olsa da genel olarak aşağıdaki
kurallar sıralanabilir:
- Hizmete erişimi kolaylaştırmak için muayene odalarının her yönden kolayca görülebilecek ve okunabilecek bir tabelası bulunmalıdır.
- Muayene odasında hasta mahremiyetine yeterince önem verilmelidir. Muayene odasında muayene alanı paravanla tam olarak ayrılmış ya da muayene sedyesi etrafı ayaklı perde ile tam olarak kapanabilen tasarımda olmalıdır.
- Muayene odasındayken içeride görevli personel dışında kimse (hasta yakını hariç) bulunmamalıdır.
- Muayene yapılan kişi muayene odasındayken içeriye aynı anda başka bir kimse alınmamalıdır.
- Muayene odalarında, sağlık personeli ile başvuran bireyin etkili iletişim kurabilmesi; sağlık personelinin sağlıklı bir ortamda çalışabilmesi sağlanmalıdır.
- Muayene odalarında ilgili tarama programına göre, muayene için gerekli tüm ekipmanlar (muayene masası, paravan, tek kullanımlık ya da sürekli ütülü ve temiz muayene masa örtüsü, muayene koltuğu, vb.) olmalıdır.
- Muayene odalarında otomasyon sistemine bağlı bilgisayar bulunmalıdır.
- Odalar iyi havalandırılmış ve aydınlatılmış olmalıdır.
- Her muayene odasında el hijyeni malzemeleri (alkol bazlı el antiseptikleri, sıvı sabun, kâğıt havlu vb.) bulunmalıdır.
- Muayene odaları sağlık personeli ile başvuruda bulunan kişinin karşılıklı olarak oturabileceği bir düzenlemeye sahip olmalıdır.
1.2. Muayene Odasında Bulunan Araç Gereçler Ve Özellikleri
09 Mart 2000 tarih ve 23988 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanarak yürürlüğe giren
genelgeye göre kliniklere göre muayenehanede bulundurulması zorunlu malzemeler
aşağıdaki tabloda verilmiştir.
- Tansiyon aleti
- Stetoskop
- Aspiratör
- Kültür çubukları
- Muayenehane lambası
- Oftalmoskop
- Alın Lambası
- Termometre
- Dil basacağı
- Steril eldiven
- Turnike
- EKG cihazı
- Refleks çekici
- Boy ölçer ve tartı
- Muayene Masası
- Paravan
- Eskabo
- Ultrasonografi-Doppler Cihazları
- Malzeme dolabı
- Koruyucu Sedye Rulosu
1.3. Muayene Odasında Bulunan Araç Gereçlerin Temizliği ve Bakımı
Genel temizlik ilkeleri:
- Temizlik temizden kirliye doğru yapılır.
- Temizlik malzemeleri her bölümde kullanılan araç gerecin özelliğine göre farklılaşabilir.
- Temizlik solüsyonu temizlenen bölgenin risk durumuna göre hazırlanır.
- Temizlenecek alana göre kova ve bez rengi belirlenir.
- Temizlik bitiminde malzeme uygun şekilde yıkanıp kurutulur.
- Temizlik malzemeleri kova içinde ve ıslak bırakılmaz.
- Temizlik maddeleri ve dezenfektanlar birbirine karıştırılmaz.
Dekontaminasyon: Dezenfeksiyon/sterilizasyon öncesinde fiziksel veya kimyasal yöntemlerle bir yüzey ya da malzemeden organik madde ve patojenleri uzaklaştırarak güvenli hale getirme işlemidir.
Dezenfeksiyon: Cansız maddeler ve yüzeyler üzerinde bulunan mikroorganizmaların
(bakteri sporları hariç) yok edilmesi veya üremelerinin durdurulması işlemidir.
Sterilizasyon: Herhangi bir maddenin ya da cismin üzerinde bulunan tüm
mikroorganizmaların, sporlar da dâhil olmak üzere yok edilmesi işlemidir.
Hastanelerde kullanılan araç ve gereçler enfeksiyon oluşturma risklerine göre üç
grupta toplanmıştır.
- Kritik Araçlar: Steril olan dokulara, vücut boşluklarına ve vücut sıvılarına doğrudan temas eden araçlar (cerrahi aletler, rahim içi araçlar, kateterler, iğneler vb.). Bu guruptaki araç ve gereçlerin güvenli kullanımı için steril olmaları önerilmektedir.
- Yarı Kritik Araçlar: Mukozalara yada bütünlüğü bozulmuş cilde temas eden ancak vücuda penetre olmayan araçlar (flexible fiber optik endoskop, laringoskop, vajinal speküller, anestezi ve solunum sirkülasyon aletleri, oftalmik araçlar, bazı diş aletleri v.b.). Bu guruptaki araç ve gereçlerin güvenli kullanımı için yüksek düzey de dezenfeksiyon işlemi önerilmektedir.
- Kritik Olmayan Araçlar: Sağlam deri ile temas eden araçlar ( EKG elektrotları, stetoskop, tansiyon aleti vb.). Bu guruptaki araç ve gereçlerin güvenli kullanımı için temizleme ve kurutma işlemi yeterlidir. Dezenfeksiyon işlemi gereken durumlarda da düşük düzey dezenfeksiyon işlemi önerilmektedir.
İdeal Bir Dezenfektanın Özellikleri:
- Geniş spektrum; Etki spektrumu geniş olmalıdır,
- Hızlı bir öldürme sağlamalıdır,
- Çevresel faktörlerden etkilenmeme; Organik maddelerin varlığında (kan, balgam, dışkı gibi) aktif olmalı ve diğer kimyasallarla geçimli olmalıdır,
- Antimikrobiyal aktivite süresi yeterli olmalıdır
- Açık yaraya uygulandığında doğal direnci etkilememelidir,
- Toksik olmamalıdır,
- Kokusuz olmalıdır,
- Stabil olmalıdır,
- Dezenfekte edilecek malzemeye zarar vermemeli, aletleri ve metalik yüzeyleri aşındırmamalı, kumaş, sünger, plastik ve diğer malzemelerde bozulmaya neden olmamalıdır,
- Suda çözülebilmelidir,
- Temizlik maddeleriyle geçimsiz olmamalıdır,
- Raf ömrü uzun olmalıdır,
- Minimum yoğunlukta amacına göre maksimum etkili olmalı,
- Ucuz ve kullanımı kolay olmalıdır.
Dezenfektan Kullanımında Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar:
- Saf dezenfektanlar kullanılmadan önce uygun oranda sulandırılmalıdır.
- Dezenfekte edilecek maddenin kaba temizliği yapılmalı ve ayrılabilir parçaları ayrılmış olarak dezenfektana konulmalıdır.
- Dezenfektan oranının sabit tutulması için dezenfekte edilecek malzeme ıslak olarak dezenfektana atılmamalıdır.
- Dezenfektanların etki süreleri iyi bilinmeli ve önerilen temas süresine uyulmalıdır.
- Solüsyonun üzerine hazırlandığı tarih yazılmalı ve uzun süre bekletilmemelidir.
- Dezenfektan solüsyon azaldıkça üstüne ilave yapılmamalıdır.
- Dezenfektan solüsyonların saklandıkları kapların kapakları, mantar kaplarda mikroorganizmalar hızla ürediğinden ,mantar içermemeli; kapaklar ya metal ya da plastik olmalıdır.
- Solüsyon güneş ışığından korunmalı ve havayla uzun süre temas etmemelidir.
- Dezenfekte edilecek madde tamamen dezenfektana batırılmalıdır.
- Kullanılan solüsyonlardan zaman zaman örnek alınarak etkinlikleri test edilmelidir.
- Dezenfektan kullanan kişiler mutlaka eldiven takmalı, gerektiğinde maske kullanmalıdır.
- Dezenfektan kullanımı ile ilgili eğitimler verilmeli ve denetimler düzenli olarak yapılmalıdır.
1.3.1. Muayene Odasında Bulunan Araç Gereçlerin Merkezi Sterilizasyon Ünitesine(MSÜ) Nakli
- Kullanılmış kontamine alet,set ve malzemeler kapalı transfer arabası veya transfer masası ile MSÜ’ ye transfer edilir. Eğer ünite ve MSÜ arasında ayrı bir kirli koridor yada kirli asansör varsa transfer araçlarının kapalı olması gerekli değildir.
- Kullanılmış aletler kullanımdan sonra barkod okuyucu ile sayım ve kontrolü yapılarak MSÜ tarafından teslim alınır.
- Her set içerisinde, mevcut olan aletlerin kayıtlı olduğu ve sayımlarının kaydedildiği bir liste bulundurulur.
- Aletlerin birbiri ile temas eden uçları açık pozisyona getirilir, bisturi takılı ise uçları sapından alet yardımı ile çıkarılıp atılır ve düzgün olarak yerleştirildikten sonra MSÜ ye teslim edilir.
- Steril alet, set ve malzemeler elde kucakta taşınmaz bir poşet içerisinde veya servis sepetleri ile taşınır ve malzeme teslim formu karşılığında teslim edilir.
- MSÜ Ameliyathaneye malzeme alet set vb. teslim ederken ve teslim alırken Ameliyathane malzeme listesi kullanılır.
- Ameliyathane dışındaki servislerden MSÜ’ye malzeme teslim etme ve alma için; teslim edilen malzemenin ne olduğu, sayısı, hangi servisten geldiği, ne zaman geldiği, kimin teslim ettiği, kimin teslim aldığı, ne zaman teslim edeceği bilgilerinin kaydedileceği 3 nüshalı Alet ve Malzeme Teslim Formu kullanılır.
2. MÜDAHALE ODALARI
2.1. Müdahale Odasının Özellikleri
- Endoskopi ünitesi
- Alçı odaları
- Ürodinami Ünitesi
- Endovizyon Sistemleri:
- Resüsitasyon Odası
Acil servislerde en az bir oda resüsitasyon odası olarak hazırlanmalı ve tüm
malzemeler açıkta ve kolay ulaşılabilir şekilde yerleştirilmelidir.
- Jinekolojik Müdahale Odası
2.2. Müdahale Odasında Bulunan Araç Gereçler ve Özellikleri
Müdahale odalarında zorunlu olarak acil müdahale seti olmalıdır.
Acil müdahale
setinde asgari aşağıda belirtilen malzemeler bulunmalıdır:
- Laringoskop seti ve yedek pilleri (çocuk ve erişkin için)
- Ambu ve değişik boylarda maske
- Oksijen hortumu ve maskeleri
- Entübasyon tüpü (çocuk ve erişkin boyları)
- Yardımcı hava yolu araçları (laringeal maske, airway ya da kombi tüp)
- Enjektörler
- Aspirasyon sondası
- Kişisel koruyucu ekipman (eldiven, maske vb.)
- Kesiciler
- Mayo Makası (Şivester Makası- İpek Makası)
- Metzenbaum:
- Forsepsler (Tutucular):
- Klempler:
- Pensetler :
- Allis Pensi:
- Hemostatik Pens:
- Mascüto Pensi:
- Kocher Pensi:
- Disektör- raytangel:Uçları küt veya sivri olmak üzere çeşitli boyları bulunan penstir.
- Ekartörler olarak bilinen venekartör: Küçük ve düz ağızlıdır. Damarların ve diğer kordona benzeyen oluşumların ayırma, uzaklaştırma işleminde kullanılır. Genellikle çift olarak kullanılırlar.
- Portegü:
- Bandaj makası:
Ameliyathanede kullanılan müdahale araç gereçleri aşağıda en temel şekilde
sıralanmıştır:
- Ameliyat masası ve rutin aksesuarları
- Ameliyat tavan lambası
- Anestezi cihazı
- Negatoskop
- Seyyar ameliyat lambası
- Flash otoklav
- Cerrahi aspiratör
- Elektrokoter
- Işıldak
- Cerrahi testere motoru
- Kirli malzeme kovası
- Çöp kovası
- Tansiyon aleti ve stetoskop
- Cerrahi alet masası
- Mayo masası
- Tekli basamak
- İkili basamak
- Anestezi sehpası
- Anestezi siperi
- Anestezi malzeme dolabı
- Larengeskop ve ambu seti
- Defibrilatörler
- Elektrocerrahi cihazları
- Solunum cihazları
2.3. Müdahale Odasında Bulunan Araç Gereçlerin Temizliği ve Bakımı
2.3.1. Cerrahi Alet Temizliği
- Kullanılan cerrahi aletler delikli kaplara alınarak akan su altında kaba kirleri akıtılır. (fırçalanmadan)
- Uygun şekilde sulandırılarak hazırlanmış dezenfektanlı solüsyonun içine tüm aletler solüsyon içinde olacak şekilde yerleştirilir ve uygun sürede(en az 30 dk.) bekletilir.
- Süre bitiminde aletlerin açılabilen parçaları açılarak, solüsyon kabının içinde fırçalanır. İşlem sırasında kontamine olmuş damlacıkların havaya saçılmaması için alet ve fırça suyun içinde tutulmalıdır.
- Aletin üzerinde var olabilecek tırtık, mandal, kilit vb. gibi yerlere özen gösterilmelidir.
- Çok parçalı, kompleks yapılı malzemeler demonte edilerek dikkatlice yıkanmalıdır.
- Lumenli aletlerin içinden mutlaka dezenfektanlı su geçirilmeli, içinde doku ve kan parçası kalmayıncaya kadar işleme devam edilmelidir.
- Ön temizlik solüsyonları günlük hazırlanmalıdır.
- Gün sonunda veya gün içinde gözle görünür bir kirlilik olduğunda değiştirilmelidir.
- Daha sonra temiz delikli kaplarda etkili bir durulama işlemi yapılır.
- Aletler temiz bir bez ile ve lümenli aletlerin içinden hava geçirilerek kurutulur. Hava geçirilemediği durumlarda son durulama sonrası lümen içinden %70’lik alkol geçirilmeli.
- Son olarak kuru aletler sterilizasyon yöntemine uygun şekilde paketlenir ve Merkezi Sterilizasyon Ünitesine gönderilir.
Aşağıdaki video, öğretmen sınıfta "Cerrahi Aletlerin Temizliği" konusunu anlatırken izin alınarak çekilmiştir.
3 yorum :
Diyarbakır temizlik şirketi Sanat Temizlik olarak sizi tebrik ederiz. İyi bir makale olmuş
bayıldım gercekten ellrinize saglik
Çok iyi olmuş teşekkürler
Yorum Gönder